Darbe Testi
Darbe testleri, malzemelerin ya da parçaların hızlı yük altında ve değişken sıcaklıklardaki kırılma davranışları ile ilgili bilgi veren kısa süreli uygulamalardır. Bu testler için test sistemleri sarkaç darbe test cihazları veya düşürme test cihazlarıdır.
Tüm malzemeler, değişen sıcaklıklarda günlük kullanımda kullanılır. Kırılma davranışı da sıcaklığa bağlı olduğundan, malzemeler genellikle tüm servis sıcaklığı aralığında test edilir. Bu, bir malzemenin sıcaklığın etkisi altında hangi sıcaklıkta ve ne ölçüde kırılgan hale geldiğini gösterir.
Örnek diyagram, -40 °C'de yapısal çeliğin dayanım düşüşünün, 0 °C'deki dayanıma kıyasla % 25 olduğunu göstermektedir. Plastikler de benzer bir davranış sergiler, genellikle çok daha belirgin. Ayrıca sıklıkla farklı sıcaklıklarda darbe testlerine tabi tutulurlar.
Sarkaç darbe test cihazları ile darbe testi Düşen ağırlıklarla darbe testi Yüksek hızlı test cihazları ile darbe testi
Charpy ve Izod darbe testleri arasındaki fark nedir?
Darbe testi genellikle Charpy veya IZOD standardına göre yapılır. Charpy testleri ISO 179-1 ve ASTM D6110 standartlarına göre gerçekleştirilir. ISO 179-2'ye göre enstrümanlı Charpy testleri. Izod testleri ISO 180, ASTM D256,, ASTM D4508 ve ASTM D4812'ye göre “Unnotched cantilever beam impact” (Çentiksiz konsol kiriş darbesi) standardına göre gerçekleştirilir.
Charpy darbeli eğme testi
ISO 179-1'e göre Charpy, ISO 10350-1 tek nokta karakteristik değerleri standardı kapsamında plastikler için tercih edilen test yöntemidir. Test, tercihen kesiksiz numuneler üzerinde dar kenar darbesi (1eU) ile gerçekleştirilir. Test sırasında numune kırılmazsa, sonraki testler çentikli numunelerle yapılır. Test sonuçlarını karşılaştırmak mümkün değildir. Çentikli numune hala kırılmıyorsa, darbe çekme yöntemi uygulanır.
Aletli Charpy darbe testi
Kuvvet zaman eğrisi kaydedildiğinde, yüksek kaliteli ölçüm teknolojisi ile çift entegrasyon ile kuvvet yer değiştirme diyagramı elde edilebilir. Elde edilen veriler farklı şekillerde kullanılabilir:
- Malzeme davranışını daha iyi anlamak için ek özellikler
- Kopma mekanik özellikleri
- Kuvvet diyagramında eğriye dayalı kopmanın tipinin operatöre bağımlı olmayan otomatik olarak belirlenmesi
Bir yandan, ölçülen değer eğrileri her zaman karakteristik titreşimler gösterir. Bu titreşimler numune gövdesinden yayılır ve frekansı numune geometrisi, boyutları ve polimerin modül değeri ile tanımlanmış bir işlevsel ilişki içindedir. Geniş ölçüm aralığı, bu cihazın bir diğer büyük avantajıdır. Geleneksel sarkaç darbe test cihazlarında olduğu gibi enerjiler değil kuvvetler ölçülür. Ölçüm elektroniği nominal kuvvetin 1/100'ünden kesin ölçümlere izin verdiğinden, ölçülebilir darbe enerjisinin alt ucu genelde test süresine ve ölçüm elemanlarının doğal frekansına göre belirlenir. Böylelikle, ISO 179-2'de tanımlanan tüm ölçüm aralığı iki enstrümanlı sarkaç çekiçle kapsanabilir.
Izod'a göre darbeli eğme testi
Amerikan ASTM standardı esas olarak ASTM D256'da belirtilen Izod test yöntemini kullanır. Bu standart dahilinde, tüm darbe testleri çentikli numuneler ile uygulanmaktadır. Yalnızca küçük numuneler üretilebiliyorsa, Dynstat darbe testinin karşılığı olan ASTM D4508'e göre "Chip-impact" yöntemi kullanılabilir.
Yüksek hızlı test cihazları ile darbe testi
Yüksek hızlı test cihazları HTM çok geniş bir test hızı ve kuvvet aralığını kapsadıkları ve ayrıca çekme ve basma aralığında çok esnek bir şekilde kullanıldıkları için plastik testlerinde çok evrensel olarak kullanılabilir. Sıcaklık odaları kurulumu geniş bir sıcaklık aralığında test imkanı sağlar.
